Khutbah Jumat Bahasa Jawa Masjid Ramah Anak

Masjid bukan hanya tempat ibadah bagi orang dewasa, tetapi juga pusat kegiatan dan pendidikan spiritual untuk seluruh umat, termasuk anak-anak. Dalam perspektif Islam, generasi muda memegang peran penting dalam kesinambungan agama dan moralitas masyarakat.
Oleh karena itu, penting bagi masjid untuk menjadi ruang yang ramah bagi anak-anak, agar mereka merasa nyaman dan termotivasi untuk lebih dekat dengan ajaran agama.
Pada artikel ini, kami bagikan khutbah Jumat terbaru berbahasa Jawa tentang Masjid Ramah Anak.
Khutbah I
الحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ العَالَمِينَ، نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ، وَنَعُوذُ بِاللَّهِ مِنْ شُرُورِ أَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ أَعْمَالِنَا، مَنْ يَهْدِهِ اللَّهُ فَلَا مُضِلَّ لَهُ، وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَا هَادِيَ لَهُ، أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ
الحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدَانَا إِلَى دِينِ الإِسْلَامِ وَجَعَلَنَا مِنْ أُمَّةِ نَبِيِّهِ الكَرِيمِ، نَسْأَلُهُ سُبْحَانَهُ أَنْ يُثَبِّتَنَا عَلَى هَذَا الدِّينِ وَيَرْزُقَنَا الإِخْلَاصَ فِي القَوْلِ وَالعَمَلِ، وَنُصَلِّي وَنُسَلِّمُ عَلَى نَبِيِّنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ أَجْمَعِينَ.
وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا
Jamaah Jumat ingkang Minulya
Para jamaah Jumat ingkang kinurmatan, marilah kita tansah muji syukur dhumateng Gusti Allah SWT ingkang sampun maringi nikmat lan hidayahipun, awit dumugi dino iki kita saged kumpul wonten ing masjid kagem nindakaken sholat Jumat kanthi sehat wal afiat.
Shalawat lan salam mugi tansah kaparingaken dhumateng Nabi Muhammad SAW, ingkang ngarahaken kita dhateng dalan ingkang lurus, kalih keluarga, para sahabatipun, lan kita kabeh minangka umatipun.
Ing kesempatan khutbah Jumat puniki, kula bade nyariosaken babagan ingkang kirang dipun perhatiken, nanging saestu wigati, yaiku Masjid Ramah Anak. Masjid punika dudu namung panggonan kangge tiyang dewasa kagem ngibadah, nanging kedah dados panggonan ingkang ramah lan nyenengake kangge anak-anak, amargi masjid punika papan kanggo mbangun iman lan moral wiwit lare taksih alit.
Allah SWT ngendika wonten Al-Qur’an:
وَأَنَّ ٱلْمَسَـٰجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا۟ مَعَ ٱللَّهِ أَحَدًا
(Tegesipun): Lan satemene masjid iku kagungane Allah, mula aja nyembah marang sapa wae liya saliyaning Allah. (QS. Al-Jin [72]: 18).
Jamaah Jumat ingkang Minulya
Dalil punika nuduhaken bilih masjid kagunganipun Allah lan kedah dados papan kangge sedoyo makhluk, kalebet anak-anak. Ing konteks punika, kita kedah mangertosi bilih salah satunggaling peran dhasar masjid ing jaman Rasulullah SAW yaiku dados pusat pendhidhikan lan panggulowenthah moral.
Baca juga Rumah Ibadah Ramah Anak Wujudkan Lingkungan Ramah Anak
Nabi Muhammad SAW sering nimbali bocah-bocah tumuju masjid lan menehi kesempatan kanggo sinau, ngaji, lan uga dolanan ing kono. Wonten hadits ingkang nembungaken:
مَن لاَ يَرْحَمُ لاَ يُرْحَمُ
(Tegesipun): Sapa sing ora welas asih, ora bakal diwelasi. (HR. Bukhari).
Hadits punika jangkep nimbali umat Islam, kalebet tiyang diwasa, supados tansah sabar lan welas asih dhumateng bocah-bocah, kalebet nalika padha ana ing masjid. Rasulullah SAW piyambak gadhah toleransi gedhe marang anak-anak.
Salah satunggaling kisah ingkang kawentar, yaiku nalika Rasul SAW nuju sholat lan putunipun, Hasan lan Husein, nunggangi pundhakipun. Rasul ora nesu, nanging tetep tenang lan nerusake sholat kanthi sabar. Iki minangka teladan langsung bilih bocah-bocah kedah ditampa lan diwenehi papan ing masjid tanpa menehi rasa wedi utawa rasa ora nyaman.
Jamaah Jumat ingkang Minulya
Jamaah sekalian, kathah ulama kontemporer ingkang nambah penekanan bilih masjid saestu kedah dados papan ingkang ramah tumrap anak. Sheikh Yusuf Al-Qaradawi njlentrehake yen pendhidhikan spiritual bocah-bocah ing masjid yaiku salah sawijining cara paling apik kanggo nggawa generasi sabanjure luwih cedhak marang Islam wiwit cilik.
Masjid ora nglokro mung minangka panggonan ibadah rutin, nanging uga pusat kanggo mbentuk karakter lan akhlak. Ulama besar Imam Al-Ghazali ugi nyariosaken bilih panggulowenthah anak-anak punika kedah saged nandur kabiasaan becik wiwit alit. Masjid punika papan sing paling pas kanggo nandur nilai-nilai kasebut. Mula, ing tradhisi Islam, nggawa anak-anak mlebu masjid punika dados bagian integral saka pendidikan agama.
Jamaah Jumat ingkang Minulya
Mbangun masjid kang ramah anak ora cukup namung kanthi toleransi, nanging ugi perlu tindakan konkret. Wonten sawetara langkah ingkang saged dipun tindakaken:
- Fasilitas kanggo Bocah: Masjid saged nyedhiyani papan dolanan utawa kegiatan pendidikan, kayata pojok dolanan anak utawa program pendhidhikan agama kang khusus kanggo bocah.
- Sabar Lan Pemahaman: Wong tuwa lan jamaah perlu dhuwur sabar lan pengertian nalika anak-anak dolanan utawa rame ing masjid, amarga ing umur mau, anak-anak asring aktif lan energik.
- Kegiatan Anak-Anak: Ngatur kegiatan kang ngajak bocah-bocah supaya luwih betah ing masjid, kayata lomba-lomba agama, sinau ngaji kanthi metode interaktif, lan acara dolanan sing nyenengake nanging islami.
Mugi-mugi Allah paring kekuatan lan kesadaran dhumateng kita sedaya supados kita saged ngopeni lan mbimbing anak-anak kita ngantos masjid dados panggonan sing ramah lan ndadekake katresnan dhumateng agama.
Baca juga Pendidikan Islam Yang Ramah Anak, Bagaimana Konsepnya?
Khutbah II
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ، وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى نَبِيِّنَا مُحَمَّدِنِ ابْنِ عَبدِ الله وَعَلَى اٰلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ القِيَامَة،
أَشْهَدُ أَنْ لَّا إِلهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، لَا نَبِيَّ بَعْدَهُ،
أَمَّا بَعْدُ، فَيَا أَيُّهَا الْحَاضِرُوْنَ المُسلِمُونَ، اِتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَاعلَمُوا إِنَّ اللّٰهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوا وَّالَّذِينَ هُمْ مُّحْسِنُونَ،
قَالَ تَعاَلَى إِنَّ اللهَ وَمَلآئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلىَ النَّبِى يآ اَيُّهَا الَّذِيْنَ آمَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا
اَللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِيْنَ وَاْلمُؤْمِنَاتِ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَاْلمُسْلِمَاتِ اَلاَحْيآءُ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ
اَللّٰهُمَّ أَعِزَّ اْلإِسْلاَمَ وَاْلمُسْلِمِيْنَ وَأَذِلَّ الشِّرْكَ وَاْلمُشْرِكِيْنَ. اَللّٰهُمَّ ادْفَعْ عَنَّا اْلبَلاَءَ وَاْلوَبَاءَ وَالزَّلاَزِلَ وَاْلمِحَنَ وَسُوْءَ اْلفِتْنَةِ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ عَنْ بَلَدِنَا اِنْدُونِيْسِيَّا خآصَّةً وَسَائِرِ اْلبُلْدَانِ اْلمُسْلِمِيْنَ عآمَّةً يَا رَبَّ اْلعَالَمِيْنَ.
اللهُمَّ انْصُرْ إِخْوَانَنَا فِي فَلِسْطِيْن وَلُبْنَان وَسَائِرَ العَالَمِيْنَ. اَللّٰهُمَّ اجْعَلْ بَلْدَتَنَا اِنْدُونِيْسِيَّا بَلْدَةً طَيِّبَةً وَمُبَارَكَةً وَمُزْدَهِرَةً.
رَبَّنَا آتِناَ فِى الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِى اْلآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ.
رَبَّنَا ظَلَمْنَا اَنْفُسَنَا وَإنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُوْنَنَّ مِنَ اْلخَاسِرِيْنَ
عِبَادَاللهِ، إِنَّ اللهَ يَأْمُرُكُم بِاْلعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَإِيْتآءِ ذِي اْلقُرْبىَ وَيَنْهَى عَنِ اْلفَحْشآءِ وَاْلمُنْكَرِ وَاْلبَغْي يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ وَاذْكُرُوا اللهَ اْلعَظِيْمَ يَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوْهُ عَلىَ نِعَمِهِ يَزِدْكُمْ وَلَذِكْرُ اللهِ أَكْبَر
Download Naskah Khutbah Jumat Bahasa Jawa pdf di sini
(Saeful Nur Hidayat, Pengurus Lembaga Dakwah PCNU Cilacap)
Baca juga Khutbah Bahasa Jawa Ngukuhaken Paseduluran Ing dalem Perbedaan